تبادل
لینک هوشمند
احتمال بازگشت ماموت و کرگدن پشمالو به چرخه حيات
کشف يک بچه ماموت که 42 هزار سال پيش مرده است اما به دليل قرار داشتن در توده يخ جسد ان سالم مانده است.
کره زمين تا به امروز خانه و کاشانه موجودات بسياري بوده که در گذشته هاي دور مي زيستند و بعضي در اعماق قرون و هزاره ها و برخي در دوران معاصر و همين تازگي ها، براي هميشه از صحنه روزگار محو شدند.
دايناسورها، ماموت ها، پرنده اي به نام دودو، کرگدن پشمالو و اين اواخر کبوتر مهاجر آمريکايي همه و همه به سرنوشتي مشابه دچار شدند و امروز جز سنگواره، مشتي استخوان، پيکره هاي بازسازي شده و در بهترين حالت «نمونه تاکسيدرمي» يا لاشه يخ زده، نشاني از اين جانوران برجاي نمانده است.
با اين همه، مجله نشنال جئوگرافيک در گزارشي جديد از پروژه اي مشترک ميان گروهي از دانشمندان روسي و کره جنوبي براي احياي اين حيوانات خبر داده است. پروژه اي که در صورت اجرايي شدن باري ديگر ماموت ها و دودوها و ديگر گونه هاي منقرض شده را به جمع ساکنان زمين خواهد افزود.
گروه تحت سرپرستي پوينار «دي ان اي» و نمونه پروتئين هاي برجاي مانده از سنگواره ها و بقاياي جانوران منقرض را مورد آزمايش قرار داده و از اين طريق براي پرسش هايي درباره نحوه انقراض و روند تکامل آنها و حتي موارد سرايت بيماري هاي عفوني در ميانشان، پاسخ يافته است.
در سال ۲۰۰۶ آزمايشگاه هنريک پوينار تصميم گرفت بخش هاي بزرگي از ژنوم ماموت را نقشه برداري کند. در عين حال بايد توجه داشت که گذر ساليان و سده ها تأثير مخرب خود را بر روي نمونه هاي باقي مانده از ماموت ها داشته و امروز رشته هاي دي ان اي اين موجودات بزرگ پيکر شامل بي شمار تکه هاي کوچک تر است. پوينار مي گويد دليل اين امر حساسيت مولکول هاست و «به محض آنکه موجود زنده مي ميرد، تکه تکه شدن دي ان اي او نيز آغاز مي شود.»
اين دانشمند توضيح مي دهد که به دليل از هم گسيختگي رشته هاي دي ان اي بر جاي مانده، محققان ناچار شده اند برخي قسمت هاي مفقود را با نمونه دي ان اي نزديک ترين خويشاوند زنده ماموت ها، يعني فيل آسيايي، مقايسه کنند. وي مي افزايد آنچه در نتيجه اين فرآيند به دنيا خواهد آمد نوعي گونه «دورگه فيل-ماموت» خواهد بود، و چنين جانوري از ديدگاه نظري و با شرايط موجود در بطن يک «فيل مادر» رشد خواهد کرد. در صورتي که چنين فرمولي به درستي اجرا شود در نهايت بچه ماموتي زاده خواهد شد که «از ديد ناظران [به لحا‍ظ ظاهري] يک ماموت تمام عيار است.»
از ديگر حيوانات منقرض شده که دانشمندان در صدد بازگردان آنها به بوم زيست زمين هستند مي توان به کبوتر مهاجر آمريکايي اشاره کرد. اين پرنده که در قرن نوزدهم در در آمريکاي شمالي زندگي مي کرد رفته رفته بر اثر شکار بي رويه و از بين رفتن محيط زيستش توسط انسان به طور کامل منقرض شد.
امروز دانشمندان اميدوارند با استفاده از نمونه دي ان اي برجاي مانده از چند کبوتر مهاجر تاکسيدرمي شده که در موزه نگهداري مي شوند اين پرنده زيبا را به آسمان بازگردانند.
ديگر پرنده اين جمع «دودو» است. گونه اي ناتوان از پرواز که آخرين بار در سال ۱۶۶۲ ديده شد. از اين پرنده چند اسکلت در موزه هاي جهان موجود است. دودو ها در جزيره موريس زندگي مي کردند و چون دشمنان زيادي نداشتند مکانيسم دفاعي پيچيده اي هم مورد نيازشان نبود، تا حدي که حتي از پرواز کردن نيز ناتوان بودند. به تازگي بقاياي نسبتاً سالمي از اين پرنده از باتلاق هاي جزاير موريس بيرون کشيده شده که پژوهشگران را به احياي نسل دودو اميدوار کرده است.
کرگدن هاي پشمالو گزينه بعدي محققان براي بازگشت به چرخه زندگي به شمار مي روند. نسل اين کرگدن هاي اوليه که مانند ماموت ها در نقاشي هاي ديواري انسان هاي غارنشين به چشم مي خورند، زماني حدود ۱۰۰۰۰ سال پيش منقرض شد. تا به امروز چند لاشه از اين جانور در يخ هاي سيبري کشف شده و به تازگي يک لاشه ديگر نيز که در ميان قير محفوظ مانده بود در لهستان به دست آمده است. تحقيقات دانشمندان نشان داده که نزديکترين خويشاوند زنده کرگدن هاي پشمالو، کرگدن سوماترايي است.
متأسفانه شرايط زماني بغرنج تر مي شود که نگاهي به آمار اتحاديه بين المللي حفظ حيات وحش نشان مي دهد که اين خويشاوند کرگدن هاي پشمالو خود نيز در خطر انقراض قرار دارد. مسأله اي که موجب شده برخي نظر ديگري را در مقابل اين چنين برنامه هايي مطرح کنند و، آنطور که هنريک پوينار مي گويد، «شايد روش مناسب تر به جاي تلاش براي بازگرداندن اين جانوران منقرض شده، تقويت و کمک به رشد جمعيت گونه هاي در معرض خطر کنوني، مانند گوريل هاي کوهستاني، باشد.»
منبع: دانش و فن RFI
نظرات شما عزیزان:
