تبادل
لینک هوشمند
194-اخلاق محیط زیستی خود را تقویت کنیم
وبلاگ آموختن: در نهمین روز نشست جهانی تغییرات اقلیمی در شهر پاریس نمایندگان 195 کشور جهان هم‌چنان به دنبال توافق برای مواجهه با مشکلات تغییرات آب و هوایی هستند. از جمله محورهای این اجلاس تلاش برای دستیابی به توافق بر سر روش‌های کنترل گرمایش زمین و پیدا کردن راه‌هایی عملی برای کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی می‌باشد. "لوران فابیوس"، وزیر امور خارجه فرانسه که ریاست اجلاس را به عهده دارد ابراز امیدواری کرده است "که تا روز جمعه به توافق نهایی برسند" و جان کری هم اظهار داشته که "ما به نقطه عطفی برای توافقی رسیده‌ایم که هیچ وقت قبلا وجود نداشته است". اما علی‌رغم اظهار امیدواری نمایندگان این دولت‌ها برای دستیابی به یک توافق جامع، معضل اصلی اجرایی شدن راه حل‌ها برای کاهش گازهای گلخانه‌ای نه تنها جمعه به توافقی نرسید، بلکه یک روز دیگر، نشست را تمدید کردند.
اجرای این راه حل‌ها بار اقتصادی دارد و بورژوازی حاکم بر اقتصادهای بزرگی مانند چین، ایالات متحده آمریکا، هند، روسیه و اندونزی که بیش از نیمی از گازهای گلخانه‌ای جهان را تولید می‌کنند و همچنین سرمایه‌داران حاکم در سایر کشورهای جهان که در رقابت اقتصادی با هم در تخریب محیط زیست از یکدیگر سبقت می‌گیرند حاضر نیستند هزینه اجرایی شدن کاهش گازهای گلخانه‌ای را بپردازند. از این‌رو برای جلوگیری از تخریب محیط زیست راهی جز مبارزه و در افتادن با نظام سرمایه‌داری وجود ندارد.
واقعیت این است که از نیمه دوم قرن بیستم به بعد تحولات سریع و بی‌سابقه‌ای در محیط زیست جهان به وقوع پیوسته است. اثرات ویران‌گر مناسبات تولیدی حاکم، بر طبیعت و محیط اطرافش سرعت سرسام‌آوری به خود گرفته است. دیگر تقریباً هیچ زیست‌گاه یا اکوسیستم طبیعی در سطح زمین وجود ندارد که لااقل اندکی دست‌خوش تغییر نگردیده باشد. کره زمین به طرز خطرناکی در حال از بین رفتن است.
البته هم‌زمان مبارزه برای حفظ محیط زیست گسترش پیدا کرده و مبارزه علیه نقش ویران‌گر نظام سرمایه‌داری بر طبیعت پیرامون همواره عرصه‌ای از جدال و کشمکش جنبش‌های طرفدار محیط زیست و دیگر جنبش‌های پیشرو اجتماعی بوده است. جنبش دفاع از محیط زیست هم‌زمان با نشست جهانی تغییرات اقلیمی در پاریس بیش از 2000 اکسیون در 600 شهر و مناطق روستایی در 125 کشور جهان را سازماندهی کرد.
امروزه اغلب مسایل و مشکلات و تنگناهای زیست محیطی دیگر به‌عنوان یک موضوع محلی و یا حتا ملی بشمار نمی‌آیند و با توجه به وابستگی متقابل و غیر قابل تفکیک محیط زیست با مباحث کلان انسانی از جمله اقتصاد، فرهنگ، توسعه، سیاست، اخلاق و بویژه نوع خاص آن یعنی جغرافیای سیاسی و بسیاری دیگر از جنبه‌های مادی و معنوی حیات انسان‌ها، امری جهانی به حساب می‌آید. در واقع هر مشکل زیست محیطی هر اندازه محدود به نظر برسد و حتا محدود در داخل مرزهای قراردادی یک کشور، مشکلی برای کل جهان و نوع بشر بشمار می‌آید.
توجه به محیط زیست و حفظ سلامتی انسان و کلیه موجودات کره زمین یکی از اصول اساسی در بقای زندگی و استفاده از داده‌های طبیعی است که به وفور در اختیار ما قرار دارد. مشاهده روزانه خود ما و ارزیابی‌های کارشناسان این عرصه که در خدمت سرمایه نیستند، این واقعیت را توضیح می‌دهند که اساساً بیش‌تر بلاهایی که بر سر محیط زیست می‌آید، ناشی از دست درازی‌های حریصانه صاحبان ثروت و قدرت است و اگر جامعه به‌گونه‌ای دیگر اداره شود و نظم تولید و مصرف به‌گونه‌ای دیگر سازمان داده شود که اساسش پاسخ‌گویی به نیازهای واقعی بشر باشد و همه چیز برای همه باشد و انسان‌ها حساب شده و با نقشه تنها به اندازه نیازهای‌شان از منابع طبیعی بهره برداری کنند و نقشه‌مند و کارشناسانه منابع تجدیدشونده را بازسازی کنند، طبیعت آسیبی جدی نخواهد دید و نظام زیست محیطی با بحران روبرو نخواهد شد!
اگر چه حفظ محیط زیست وظیفه دولت‌ها و حکومت‌ها است و برای جلوگیری از تخریب محیط زیست باید دولت‌ها را تحت فشار گذاشت، اما آحاد مردم هم بدرجاتی می‌توانند سهمی در جلوگیری از تخریب زیاده از حد آن داشته باشند. انسان‌ها مستقل از این‌که دولت‌ها تا چه اندازه در حفظ محیط زیست نقش خواهند داشت می‌توانند "اخلاق محیط زیستی" خود را تقویت کنند.
اخلاق محیط زیستی، نوعی از رفتار انسان مسئول و متمدن امروزی است که بدون تذکر کسی، به: طبیعت، محیط زیست و به قانونمندی‌های زیست محیطی، احترام می‌گذارد و خود را مسئول به رعایت حفظ محیط زیست خویش می‌داند و می‌کوشد در محدوده اختیارات و حریم زندگی خود در حفظ محیط زیست نقش داشته باشد.
همین‌که افراد در مصرف برق، در مصرف آب، در مصرف هر چیز دیگری به صورت عاقلانه مصرف می‌کنند و زیاده‌روی در مصرف ندارند.
همین‌که انسان‌ها توجه به بهداشت محیط دارند و از ریختن آشغال در معابر و پارک‌ها و کوچه و خیابان پرهیز می‌کنند.
همین‌که انسان‌ها در می‌یابند که وجود موجودات زنده حیوانی و نباتی حلقه‌هایی از چرخه زیست محیطی هستند و نباید نابودشان کرد.
همین‌که انسان‌ها سعی دارند دورریزها را تفکیک و بازیافت کنند.
همین‌که انسان‌ها بی رویه از نایلون و کیسه‌های پلاستیکی و ظروف یک‌بار مصرف استفاده نمی‌کنند.
همه این کارهای کوچک و شدنی و نمونه‌هایی هم می‌توانید خود اضافه کنید، در حد خود سلامتی محیط زیست را بیش‌تر می‌کند. طبعاً کسانی که به این درجه از حساسیت برسند که خود همین نکات پیش پا افتاده را رعایت کنند، قطعاً دیگران را هم تشویق خواهند کرد که مثل خودشان به محیط دور و برشان حساس باشند. اخلاق محیط زیستی، این‌گونه عمومیت می‌یابد. اما بی‌گمان در نظامی که همه چیز بر پاشنه گردش سرمایه و کسب سود و پول می‌چرخد و برای سوداندوزی همه چیز از جمله محیط زیست قربانی می‌شود، رواج فرهنگ و اخلاق محیط زیستی به تنهایی کافی نیست بلکه باید با مناسباتی در افتاد که به حکم ماهیت ذاتی‌اش هر روزه بدون توجه به پیامدهای آنی و درازمدت آن گوشه‌ای از طبیعت را به ویرانی می‌کشد.
هر چند در نظامی که ساختارش بر پایه تملک، استثمار، تبعیض و کسب سود بنیاد نهاده شده باشد؛ نقش افراد در حفاظت از محیط زیست کمرنگ می‌شود و محیط زیست اساساً دست‌خوش مطامع قدرتمداران و صاحبان ثروت قرار میگیرد، اما سوسیالیست‌ها به مثابه انسان‌هایی مسئول در قبال سرنوشت جامعه بشری نمی‌توانند نسبت به این مسئله حیاتی بی تفاوت باشند. آن‌ها نه تنها در محدوده و حریم کار و زندگی خود خواهند کوشید تا سهمی در حفاظت از محیط زیست داشته باشند، بلکه قاطع‌ترین مبارزین راه مقابله با ویران‌گری‌های زیست محیطی در نظام سرمایه‌داری هستند. آن‌ها که در هر عرصه‌ای از فعالیت‌های اجتماعی، پیشرو و منشاء تغییراند، نمی‌توانند نسبت به محیط طبیعی پیرامون بی‌تفاوت باشند.
نباید گذاشت سرمایه‌داران، بی‌توجه به نیاز انسان‌ها و در خدمت حرص سوداندوزی صاحبان خودشان زمین را تخریب کنند، آب‌ها را آلوده نمایند، زیبایی طبیعت را از بین ببرند. محیط‌های طبیعی را بی‌ریخت و ویران کنند و جامعه بشری را در مقابل پاره شدن لایه اوزون و آب شدن کوه‌های یخ، بالا آمدن آب دریاها و سیل و طوفان و گردباد و فجایع ناشی از آن رها کنند.
محیط زیست ما با همه منابع و با همه جلوه‌های زیبای طبیعی‌اش، میراثی بجا مانده برای ماست که باید آن را پاس داشت و آن‌را با همه جلوه‌های زیبایش برای نسل‌های بعدی بجا گذاشت!
نظرات شما عزیزان:
